Bạn có biết Krampus – Con quỷ Giáng Sinh được ví như phiên bản độc ác của Ông Già Noel?

Bạn có biết trong dịp lễ Giáng sinh, không chỉ có vai chính là Ông Già Noel, mà còn có một nhân vật cực kỳ quan trọng không kém?

Và đó chính là con quỷ trong truyền thuyết phương Tây – Krampus.

Vậy con quỷ này có gì đặc biệt? Tại sao nó lại được ví như “phiên bản độc ác” của ông già Noel? Hãy cùng tìm hiểu qua bài viết sau đây.

Krampus là câu chuyện dân gian có thực

Lâu nay, Giáng sinh luôn được xem là thời điểm ấm áp, hạnh phúc nhất trong năm khi các thành viên trong gia đình dù đi xa mấy cũng cố gắng trở về để quây quần, sum họp bên người thân. Với trẻ em, ông già Noel sẽ mang cho chúng quà vào đêm Giáng sinh nếu trong suốt 365 ngày trong năm, chúng luôn có những hành động tốt.

Tuy vậy, trái với truyền thống được ông già Noel tặng quà, ngày Giáng sinh có thể trở thành ác mộng nếu bị quỷ Krampus ghé thăm. Trong truyền thuyết của Áo, Krampus là người có nguồn gốc từ dê, được coi là phiên bản đen tối của ông già Noel chuyên đi tìm và trừng phạt những đứa trẻ hư hỏng.

Từ ngoại hình “xấu không thể tả” của quỷ Krampus…

Krampus là con quỷ xuất hiện trong văn hóa dân gian của Đức và Áo. Đối với người dân trú tại vùng núi Alps thì bên cạnh ông già Noel, đây cũng là một nhân vật không thể thiếu trong mỗi mùa Giáng sinh.

Tên gọi của hắn xuất phát từ tiếng Đức: Krampen có nghĩa là “chiếc móng”. Theo đó, Krampus được miêu tả là hiện thân của ma quỷ với cơ thể nửa người nửa dê, cặp sừng dài và một bộ ria.

Hắn đeo trên mình chuỗi chuông, cùng bó gậy bạch dương để đánh đòn những đứa trẻ hư (trái với hình ảnh ông già Noel đi tặng quà cho trẻ em).

Ngoại hình của Krampus khác biệt tùy theo từng vùng và quốc gia: hắn có thể mang khuôn mặt gợi nhớ đến loài quỷ, dê, dơi, nhưng cũng có thể… dễ thương như Người Tuyết.

Tuy nhiên, hình tượng của loài ác quỷ này luôn có một vài nét đặc trưng: lông tối màu, có một chân hình người và một chân của… ngựa, cùng với cái lưỡi nhọn, dài lòng thòng.

Đến “phiên bản độc ác” của ông già Noel

Ban đầu, Krampus không liên quan gì đến đạo Thiên Chúa. Hắn được cho là con trai của thần Hel trong thần thoại Bắc Âu.

Tuy nhiên, không có ghi nhận xác thực về nguồn gốc của loài quỷ này. Theo một số thông tin, truyền thuyết về Krampus được cho là bắt nguồn từ những câu truyện truyền miệng từ trước Công Nguyên.

Nhưng chỉ đến thế kỷ XVII, Krampus mới được đưa vào ngày lễ Giáng sinh cùng Thánh Nicholas (hóa thân của ông già Noel) và được coi là “phiên bản độc ác” của ông.

Tại sao lại là phiên bản độc ác? Đó là vì ngày lễ thánh Nicholas được tổ chức vào 6/12 ở nhiều nước Châu Âu. Và ngay trước ngày lễ này, ngày 5/12, sẽ là ngày mà Krampus ngự trị.

Theo truyền thuyết, vào đêm ngày 5/12 con quỷ này sẽ đến thăm từng nhà – y như ông già Noel. Tuy nhiên thay vì tặng trẻ con quà và kẹo, Krampus sẽ đánh những đứa trẻ hư bằng gậy.

Hắn thậm chí sẽ nhốt chúng vào bao tải rồi ném xuống suối, hoặc đơn giản hơn là… mang chúng thẳng xuống địa ngục.

Vậy nên vào ngày này, mọi người ở Áo và một số nước Châu Âu sẽ cải trang như những con quỷ Krampus và tham gia vào cuộc đua Krampuslauf.

Họ thường đeo mặt nạ chạm khắc bằng gỗ, chuông, dây chuyền và mặc trang phục Krampus được thiết kế công phu để cùng chạy đua qua thị trấn.

Và những lễ hội độc đáo có 1-0-2 ở châu Âu

Một điểm đặc biệt của cuộc chạy đua này là họ còn có quyền… đánh khán giả. Giống như hình tượng Krampus đánh trẻ con bằng những cành cây bạch dương, người tham gia lễ hội vào ngày này cũng có thể làm điều tương tự. Họ thường nhắm vào chân và đùi, còn nạn nhân chủ yếu là các thiếu niên.

Và vì tinh thần của lễ hội nên những vết bầm và sự hoảng hốt mà người xem phải chịu đựng đều có thể được bỏ qua.

Một truyền thống khác ở Styria (một bang phía Đông Nam Áo) vẫn được duy trì đến ngày nay, đó là người đóng giả Krampus sẽ đến từng nhà cùng với các cành bạch dương sơn vàng tặng cho trẻ con.

Các gia đình sẽ treo cành cây này lên tường trong suốt một năm sau đó để “nhắc nhở” con cái cần ngoan ngoãn nếu không muốn bị Krampus cho ăn đòn.

Ngày nay, chiếc mặt nạ bằng gỗ dùng trong các cuộc chạy đua Krampus được coi như một loại sản phẩm nghệ thuật truyền thống đáng bảo tồn. Chúng thường được chạm khắc bằng tay một cách tỉ mẩn và đều mang những họa tiết độc đáo khác nhau.

Tại hai thành phố Kitzbuhel và Stallhofen ở Áo và Đức đều có một bảo tàng dành riêng cho Krampus. Tại đây trưng bày những trang phục và mặt nạ cổ đã được dùng cho các tập tục mừng ngày lễ này.

Krampus là một trong những nhân vật biểu tượng mang ý nghĩa lớn đối với nhiều nước Châu Âu. Và đến nay, loài ác quỷ này đang ngày càng được biết đến nhiều hơn ở Mỹ và châu Á. Nó như một “món ăn khác lạ” dành cho những người đã chán ngấy tinh thần “ăn chơi hưởng lạc” của mùa lễ hội.

Thực tế thì bị một con quỷ đuổi đánh trước Noel cũng có thể là một trải nghiệm thú vị đó chứ.

>>> Xem thêm: Bí mật Giáng Sinh và những bật mí

Một số linh vật ma quỷ đáng sợ khác cũng xuất hiện trong mùa Giáng Sinh

Chú mèo Giáng sinh

Mèo Yule hay chú mèo Giáng sinh là một con quái vật xuất hiện trong văn hóa dân gian Iceland. Mèo Yule được miêu tả rất lớn và xấu xa, chúng hay ẩn nấp ở những vùng nông thôn đầy tuyết trong dịp lễ Giáng sinh và ăn thịt ai không có quần áo mới để mặc trước lễ Giáng sinh.

Theo phong tục của nhiều gia đình Iceland, người nào hoàn thành công việc đúng thời gian quy định sẽ được trả tiền để mua quần áo mới cho lễ Giáng sinh, còn những người lười biếng thì không.

Để khuyến khích trẻ em làm việc chăm chỉ, cha mẹ thường kể câu chuyện về mèo Yule và nói rằng, Yule luôn biết đứa trẻ nào lười biếng để ăn thịt các em. Nỗi sợ bị mèo Yule ăn thịt được người dân Iceland coi như một động lực giúp nâng cao tinh thần, trách nhiệm trong công việc thu hoạch mùa vụ trước Giáng sinh.

Đồng thời, nó như một lời nhắc nhở trẻ em chăm chỉ phụ giúp cha mẹ để có nhiều quần áo mới. Vì thế, không mấy ngạc nhiên khi nhiều người ghi nhận cư dân Iceland luôn bỏ nhiều thời gian để làm việc hơn người châu Âu khác.

Mụ phù thủy Frau Perchta

Những câu chuyện kể ở Đức và Áo đã khắc họa chân dung của một phù thủy có tên là Frau Perchta. Bà là người có quyền “ban phát” những phần thưởng và cả sự trừng phạt trong vòng 12 ngày trong suốt dịp lễ Giáng sinh.

Frau Perchta còn được biết đến nhiều hơn với sở thích trừng phạt người gây ra tội lỗi bằng phương pháp quái đản. Đó là tách cơ quan nội tạng của họ ra ngoài cơ thể và thay thế chúng bằng rác.

Câu chuyện của Perchta được cho là có nguồn gốc từ một nữ thần huyền thoại Alpine – nữ thần của tự nhiên, người luôn ẩn mình trong rừng suốt cả năm và chỉ giao tiếp với con người trong dịp Giáng sinh. Nữ thần sẽ luôn quan sát mọi hành động của con người trong suốt một năm và trừng phạt ai gây ra nhiều tội lỗi trong dịp lễ Giáng sinh này.

Người quét ống khói Zwarte Piet

Zwarte Piet hoặc còn gọi là Peter đen là người phụ tá của ông già Noel trong các câu chuyện kể ở Hà Lan. Mặc dù không phải là quái vật nhưng ông là người sẽ trừng phạt những ai có thái độ xấu hay cư xử không tốt trong dịp lễ Giáng Sinh.

Nhiều tài liệu ghi lại cho rằng, vào khoảng thập niên 1850, các trẻ em không ngoan thường bị dọa, Zwarte Piet sẽ bắt cóc các em rời khỏi bố mẹ và đem qua đất nước Tây Ban Nha xa xôi. Ông được miêu tả với hình dạng to lớn cùng gương mặt đen kịt như than.

Bên cạnh đó, nhiều phiên bản khác kể rằng, ông là một người quét ống khói nên ông mới có một gương mặt đen kịt như vậy.

Ông già cau có Belsnickel

Belsnickel là nhân vật nam trong các câu chuyện truyền thuyết ở miền Tây Nam nước Đức. Vào khoảng thời gian 1 – 2 tuần trước lễ Giáng sinh, các Belsnickel thường xuất hiện trước các ngôi nhà và hù dọa trẻ em, đặc biệt là những đứa thích đùa nghịch và không nghe lời cha mẹ.

Ông thường ăn mặc rách rưới, dơ bẩn cùng vẻ mặt cau có, độc đoán. Trên tay ông lúc nào cũng cầm một cây gậy, cành cây khô như để sẵn sàng đánh những đứa trẻ hư.

Có những phiên bản khác kể rằng: để kiểm tra sự trung thực cũng như hành động của trẻ em, ông thường yêu cầu chúng hát hoặc trả lời câu hỏi. Nếu ngoan, ông sẽ ném kẹo xuống đất, còn gặp phải đứa trẻ hư, chúng sẽ không thoát khỏi cây gậy của ông.

Dù chúng không hề bị thương nhưng luôn cảm thấy sợ hãi và cố gắng trở nên ngoan ngoãn hơn để được nhận quà từ ông già Noel vào đêm Giáng sinh. Truyền thống những đứa trẻ cố gắng ngoan ngoãn, nghe lời cha mẹ này cũng tồn tại trong một vài khu vực khác ở Newfoundland (Canada) hay một số cộng đồng người Brazil ở bang Santa Catarina.